مطالعه رفتار جنسی و مقایسه جلب متقابل نرها نسبت به ماده ها، در سه جمعیت جغرافیایی کرم گلوگاه انار در شرایط آزمایشگاهی

کرم گلوگاه انار ectomyelois ceratoniae (zeller), (lep.: pyralidae)، از جمله آفات مهم، چند میزبانه، و مهمترین آفت باغ های انار، در ایران می باشد. داشتن اطلاعات در زمینه رفتارهای تولیدمثلی، پیش نیاز مطالعات اکولوژی شیمیایی می باشد و فهم کامل این رفتارها، نقش مهمی در بهینه کردن استفاده از فرومون ها در کنترل آفات دارند. در پروانه های شب پرواز، نسبت بین ترکیبات فرومونی و رفتارهای مرتبط با فرومون در نواحی مختلف جفرافیایی به دلیل سازش حشرات به شرایط محیطی و میزبان های متفاوت می تواند تغییر کند. در این تحقیق، رفتارهای جنسی و مقایسه جلب متقابل نرها نسبت به ماده های کرم گلوگاه انار، برای سه جمعیت ساوه، کرمان و ارسنجان، درون تونل باد و در شرایط دمای 1±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 10±60 درصد، شدت نور قرمز 10 لوکس و 3/0 متر بر ثانیه سرعت باد، مورد بررسی قرار گرفت. از حشرات نر و ماده ها ی باکره دو روزه هر جمعیت، به عنوان منبع فرومون، در آزمایش ها استفاده گردید. نتایج نشان داد، حشرات کامل ماده از همان شب اول خروج از شفیره، با تولید و ترشح فرومون، قادر به جفت گیری بوده و نرها نیز فعالیت جستجوگری خود را آغاز می کنند. بیش از 90 درصد از نرهای دو روزه، بعد از رهاسازی درون تونل، پرواز می کردند. میزان (درصد) نرهای فرود آمده روی منبع فرومون، در بین جمعیت ها متفاوت، و به ترتیب برای جمعیت ساوه، ارسنجان و کرمان 3/83، 9/76 و 7/85 درصد تعیین شد. آنالیز داده ها نشان داد، نرهای هر جمعیت، تمایزی بین ماده جمعیت خود، با افراد ماده دو جمعیت دیگر، قائل نیستند. عدم وجود تفاوت معنی دار، در رفتار جستجوگری نرها، و جلب متقابل نرها به ماده های هر جمعیت، بیان گر این است که، اختلافات ممکن در برخی از ویژگی های تولیدمثلی و ساختار ترکیبات فرومونی جمعیت های مورد مطالعه، در حال حاضر به اندازه ای نیست که قادر باشد، از جلب متقابل بین جمعیت ها، در شرایط آزمایشگاهی جلوگیری کند. فهم رفتارهای جنسی، و شناخت عوامل مؤثر بر این رفتارها (فرومون جنسی) برای کرم گلوگاه انار در ایران، می تواند ما را در توسعه پایدار مدیریت تلفیقی این آفت در باغ های انار و سایر محصولات یاری رساند.